แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒

กลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย                                                                              ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑

หน่วย นิราศภูเขาทอง

เรื่อง คำพ้องและการตีความคำยากโดยใช้บริบท                                                      เวลา  ๑  ชั่วโมง

 

มาตรฐานการเรียนรู้/ตัวชี้วัด

          มาตรฐาน ท ๑.๑ ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนำไปใช้ตัดสินใจแก้ปัญหาใน     การดำเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน

          ตัวชี้วัด ท ๑.๑ ม. ๑/๕ ตีความคำยากในเอกสารวิชาการโดยพิจารณาจากบริบท

          มาตรฐาน ท ๔.๑ เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษา ภูมิปัญญาทางภาษา และรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ

          ตัวชี้วัด ท ๔.๑ ม. ๑/๒ สร้างคำในภาษาไทย

สาระสำคัญ

      การเข้าใจประเภทของคำพ้องที่ใช้ในคำประพันธ์ทำให้เข้าใจความหมายของคำศัพท์ได้ชัดเจนขึ้น และการใช้บริบทช่วยพิจารณาความหมายของคำศัพท์บางคำ ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบความหมายโดยตรงได้จากพจนานุกรม จะทำให้ผู้อ่านเข้าใจความหมายของคำประพันธ์นั้นได้ถูกต้องและชัดเจน                                                                                                                     

จุดประสงค์การเรียนรู้

          ๑. อธิบายความหมายของคำศัพท์ที่กำหนด

          ๒. ตีความคำยากจากนิราศภูเขาทองโดยพิจารณาจากบริบท

          ๓. วิเคราะห์ประเภทของคำพ้องในคำประพันธ์

    ๔.เห็นความสำคัญของการเรียนรู้คำศัพท์ที่ใช้ในคำประพันธ์                                                                  

สาระการเรียนรู้

         ๑. การตีความคำยากโดยพิจารณาจากบริบท

         ๒. คำพ้อง

กิจกรรมการเรียนรู้

         ๑. ให้นักเรียนอ่านคำจากบัตรคำที่ครูติดบนกระดานทีละคู่ เช่น

                         จอกแหน                                           หวงแหน

                      ปรากฏการณ์                                        ฤดูกาล

                        สลัดผัก                                             สลัดน้ำ

                     ดวงอาทิตย์                                            ดวงตะวัน

         ๒. ให้นักเรียนสังเกตคำเหล่านั้นและช่วยกันอธิบายตามความเข้าใจ

         ๓. นักเรียนศึกษาความรู้เรื่อง คำพ้อง แล้วร่วมกันสรุปความเข้าใจ ครูเป็นผู้อธิบายเพิ่มเติม

         ๔. นักเรียนแบ่งกลุ่ม ๔ กลุ่ม ระดมความคิดเพื่อยกตัวอย่างคำพ้องที่นักเรียนรู้จักแต่ละประเภท ดังนี้

                        กลุ่มที่  ๑       คำพ้องรูป

                        กลุ่มที่  ๒      คำพ้องเสียง

                        กลุ่มที่  ๓      คำพ้องรูปพ้องเสียง

                        กลุ่มที่  ๔      คำพ้องความหมาย

         ๕. นักเรียนส่งตัวแทนออกมาเขียนคำที่รวบรวมได้บนกระดาน นักเรียนทุกคนร่วมกันตรวจสอบและอธิบายความหมาย

         ๖. นักเรียนอ่านคำประพันธ์จากนิราศภูเขาทองที่ครูนำมาติดบนกระดาน ช่วยกันพิจารณาคำที่ขีดเส้นใต้ว่าเป็นคำพ้องประเภทใด

                        ๑)     ออกจากวัดทัศนาดูอาวาส                 (คำพ้องความหมาย)

                        ๒)    โอ้อาวาสราชบุรณะพระวิหาร                        (คำพ้องความหมาย)

                        ๓)    จึ่งอำลาอาวาสนิราศร้าง                                   (คำพ้องความหมาย)

                        ๔)    ถึงบางจากจากวัดพลัดพี่น้อง                           (คำพ้องรูปพ้องเสียง)

                        ๕)    จำต้องขืนใจพรากมาจากเมือง                        (คำพ้องความหมาย)          

                        ๖)     ถึงเขมาอารามอร่ามทอง                                  (คำพ้องรูป กับ โกฐเขมา)

                        ๗)    เห็นโศกใหญ่ใกล้น้ำระกำแฝง                        ทั้งรักแซงแซมสวาด *ประหลาดเหลือ

                                  เหมือนโศกพี่ที่ช้ำระกำเจือ                              เพราะรักเรื้อแรมสวาทมาคลาดคลาย

                                  โศก - โศก           ระกำ - ระกำ                        (คำพ้องรูปพ้องเสียง)

                                  สวาด - สวาท                                                      (คำพ้องเสียง)

                        ๘)    ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก                สู้เสียศักดิ์สังวาสพระศาสนา

                                  เป็นล่วงพ้นรนราคราคา                                   ถึงนางฟ้าจะให้ไม่ไยดี

                                  (คำพ้องเสียง)

                        ๙)     ด้วยหนามดกรกดาษระดะตา                          นึกก็น่ากลัวหนามขามขามใจ

                                  (คำพ้องความหมาย)

                     ๑๐)      ในทุ่งกว้างเห็นแต่แขมแซมสลอน                (คำพ้องรูปพ้องเสียง กับ แขม (ขะแม))

         ๗. ให้นักเรียนช่วยกันอธิบายความหมายของคำพ้องเหล่านั้น ครูช่วยอธิบายเพิ่มเติม และตรวจสอบจากพจนานุกรม

         ๘. ให้นักเรียนทำใบงาน เรื่อง การตีความคำยากโดยพิจารณาจากบริบท แล้วร่วมกันตรวจสอบความถูกต้อง

         ๙. ให้นักเรียนและครูร่วมกันสรุปความรู้ คือ การเข้าใจประเภทของคำพ้องที่ใช้ในคำประพันธ์ทำให้เข้าใจความหมายของคำศัพท์ได้ชัดเจนขึ้น และการใช้บริบทช่วยพิจารณาความหมายของคำศัพท์บางคำ     ซึ่งไม่สามารถตรวจสอบความหมายโดยตรงได้จากพจนานุกรม จะทำให้ผู้อ่านเข้าใจความหมายของคำประพันธ์นั้นได้ถูกต้องและชัดเจน

         ๑๐. ให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็นว่า “การตีความคำยากโดยพิจารณาจากบริบทมีประโยชน์ต่อการอ่านในชีวิตประจำวันอย่างไรบ้าง”

สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้

         ๑. บัตรคำ

         ๒. แถบข้อความ

         ๓. พจนานุกรม

         ๔. ใบงาน

การวัดและประเมินผล

   วัดและประเมินผล

          ๑. ตรวจใบงาน เรื่อง การตีความคำยากโดยพิจารณาจากบริบท

          ๒. ประเมินจากการร่วมกิจกรรมในชั้นเรียน

   เครื่องมือวัดและประเมินผล

          ๑. ใบงาน เรื่อง การตีความคำยากโดยพิจารณาจากบริบท

          ๒. แบบประเมินการร่วมกิจกรรมในชั้นเรียน